Webinar
Bouw, Consumptiegoederen, Maakindustrie,
Bedrijven, kennisinstellingen, ontwerpers
Er komt vergaande wetgeving vanuit Europa aan om producten duurzamer, betrouwbaarder, herbruikbaar, herstelbaar, gemakkelijker te onderhouden, op te knappen, te recycleren en energie- en hulpbronnen efficiënter te maken. In dit webinar leer je meer over de inhoud en de consequenties voor ontwerp, de samenhang met circular design en praktische ervaringen met al bestaande regelgeving.
Op 13 oktober 2022 organiseerde het platform Circular Design CIRCONNECT een Expert Café over de ontwerp uitdagingen van de aankomende Europese regelgeving inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten. CIRCONNECT partners CIRCO en Rijkswaterstaat organiseerden deze sessie en samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat van en brancheorganisatie Techniek Nederland gaven zij meer achtergrond en inzicht in dit thema.
Maja Valstar van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat lichtte de kaders van deze aankomende regelgeving toe en liet zien hoe de planning eruit ziet. De Europese Commissie presenteerde eind maart een voorstel voor een nieuwe Verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR). ESPR staat voor ecodesign for sustainable product regulation, voorheen bekend onder de naam: Sustainable Products Initiative.
Het bevat nieuwe productvereisten om op korte of middellange termijn zo goed als alle producten duurzamer, betrouwbaarder, herbruikbaar, herstelbaar, gemakkelijker te onderhouden, op te knappen, te recycleren en energie- en hulpbronnen efficiënter te maken. Ecodesign is een belangrijke hefboom voor verduurzaming en circulariteit, omdat het ontwerp tot 80% van het milieueffect van een product tijdens zijn levenscyclus bepaalt.
De nieuwe wetgeving gaat veel verder dan de huidige richtlijn die zich met name richt op energieconsumptie van producten. In de nieuwe wetgeving komen onder andere de volgende thema’s aanbod: repareerbaarheid, levensduur, betrouwbaarheid, gebruikte materialen, milieu-impact
Alle gereglementeerde producten krijgen bovendien een digitaal productpaspoort met productspecifieke informatie. Dat zorgt ervoor dat consumenten de milieueffecten van hun aankopen beter kennen. Verder wordt het herstel, recyclen of het opsporen van zorgwekkende stoffen in de toeleveringsketen gemakkelijker. Het voorstel bevat ook maatregelen om een einde te maken aan de vernietiging van onverkochte consumptiegoederen, net als een voorstel tot bindende criteria voor groene overheidsopdrachten als stimulans voor duurzame producten.
De productgroepen moeten nog vastgesteld worden. Het ophalen van suggesties hiervoor staat gepland eind 2022. Uit de voorlopige beoordeling van de Commissie is gebleken dat productcategorieën zoals textiel, meubels, matrassen, banden, wasmiddel, verf en smeermiddelen prioriteit moeten krijgen. Dat geldt ook voor tussenproducten zoals ijzer, staal en aluminium. De verwachting is dat de nieuwe wetgeving voor vrijwel alle producten / sectoren gaat gelden met een aantal uitzonderingen.
Voorlopig is deze nieuwe wetgeving er nog niet. De lidstaten kunnen nu via een BNC fiche input leveren. Daarna volgt een behandelingstraject door de Europese Raad en Europese Parlement. De eerste nieuwe uitvoeringsverordeningen, uitgewerkt voor de eerste productgroepen worden vanaf 2024 verwacht. Hiervoor worden al wel dit jaar de voorbereidingen gestart.
Jeannette Levels-Vermeer van CIRCO ging in op de samenhang met circulair ontwerp. Met het framework circular design liet zij zien hoezeer deze nieuwe regelgeving samenhangt met circular design, want het heeft impact op alle fases van een product en omvat meerdere ontwerpdimensies. Het framework kan dus helpen om de verschillende onderdelen van de wetgeving te plotten en de bijbehorende ontwerpvragen en samenhang inzichtelijk te maken.
Martin Hof van Techniek Nederland, de ondernemersvereniging van technisch dienstverleners, installatiebedrijven en de technische detailhandel, vertelde waar hun leden nu tegen aanlopen met de betrekking tot de huidige ecodesign richtlijn en andere regelgeving rondom recycling en repareerbaarheid. Soms zijn verschillende regels tegenstrijdig en hebben ze juist een negatief effect op het meer circulair maken van producten. Het is belangrijk dat deze ervaringen worden teruggekoppeld aan Rijkswaterstaat en I&W, zodat dit kan worden verbeterd en als input kan dienen voor toekomstige regelgeving.
Tijdens het Expert Café waren de volgende presentaties:
– klik op de titel om de presentatie te downloaden –
Ecodesign for Sustainable Products
– Maja Valstar van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
De samenhang met Circulair Ontwerp
– Jeannette Levels-Vermeer van CIRCO & LBP | Sight
Ervaringen met regelgeving uit de praktijk
– Martin Hof van Techniek Nederland
De circulaire economie ontstaat niet vanzelf. CIRCO (een programma van TKI-CLICKNL) richt zich op het in beweging brengen van een nieuwe markt. CIRCO activeert daarom – met steun van de overheid – ondernemers en creatieve professionals om producten, diensten en businessmodellen te (her)ontwerpen om vervolgens circulair te ondernemen.
Bekijk profiel
De afdeling Circulaire Economie en Afval van Rijkswaterstaat is het kenniscentrum over circulaire economie en afval. Onze ambitie is de grondstof kringlopen te sluiten en een circulaire economie daarmee dichterbij te brengen. Samen met ketenpartners werkt Rijkswaterstaat aan het sluiten van materiaal- of productketens door het uitvoeren van projecten op gebied van circulair ontwerpen, duurzame inkoop en kringloop van ketens zoals kunststof en textiel.
Bekijk profiel
