Chemische stoffen in producten en processen kunnen schadelijke gevolgen hebben voor mens, dier en milieu. Hoe kun je in het ontwerp en materiaalkeuze rekening houden met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)? In dit artikel wordt een overzicht van bronnen van de OESO aangereikt om hier mee om te gaan.
Ontwerpers moeten risico’s van chemische stoffen in hun circulaire ontwerpen beheersen. Tijdens het ontwerpproces en materiaalkeuze kan de negatieve impact van stoffen op mens, dier en milieu worden beperkt, want 80% van de milieu-impact van een product wordt bepaald in de ontwerpfase. Zorgwekkende stoffen zijn schadelijk door bijvoorbeeld de voortplanting te bemoeilijken, kankerverwekkend te zijn of zich in de voedselketen op te hopen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) biedt via hun portaal voor het risicobeheer van chemicaliën verschillende bronnen en tools aan die ontwerpers in hun keuzes kunnen helpen.
Ontwerpproces vanuit chemische perspectief
Doelen, overwegingen en afwegingen bij het ontwerpen met kunststoffen vanuit een duurzaam chemie-perspectief worden in dit OESO verslag uiteengezet. Om ontwerpers en ingenieurs te ondersteunen tijdens het ontwerpproces bij de selectie van een duurzaam kunststof wordt onderstaand stappenplan voorgesteld. Bij elke stap van het ontwerpproces is het belangrijk om afwegingen rondom chemische stoffen en hun impact mee te nemen.
Case studies: Materiaalkeuze voor duurzame kunststoffen
Verschillende tools en aanpakken om de impact van polymeren en chemicaliën te bestuderen, worden hier aangegeven om duurzame kunststof producten te ontwerpen. Denk bijvoorbeeld aan EPEA’s ABC-X Assessment en de APR Design® Guide for Plastics Recyclability.
Schadelijke chemicaliën vervangen
Als de gekozen materialen te gevaarlijk zijn voor mens, dier en milieu, moet de ontwerper een alternatief selecteren. Het rapport Guidance on Key Considerations for the Identification and Selection of Safer Chemical Alternatives geeft richting aan de selectie van alternatieven. Verschillende kaders, handleidingen, toolkits en productbeoordelingssysteem kunnen je helpen om schadelijke chemicaliën te vervangen in je product en voor een alternatief te kiezen.
Vermoed je dat je te maken hebt met zorgwekkende stoffen en wil je daar wat aan doen? Start dan eens met de CIRCO online leermodule ZZS. En kijk ons eerdere Expert Cafe ZZS en Safe by Design terug.
De circulaire economie ontstaat niet vanzelf. CIRCO (een programma van TKI-CLICKNL) richt zich op het in beweging brengen van een nieuwe markt. CIRCO activeert daarom – met steun van de overheid – ondernemers en creatieve professionals om producten, diensten en businessmodellen te (her)ontwerpen om vervolgens circulair te ondernemen.